dinsdag 2 juli 2013

Taal- met een knipoog

Zoals velen die mijn blog regelmatig lezen al weten, ben ik twee-talig. Zo niet, lees mijn introductie en eerdere Blogs om kennis te maken met mij.

Door 30 jaar in het buitenland gewoond te hebben, moest ik, 13 jaar geleden, mijn Nederlands bijspijkeren. Ja, huis, tuin en keuken Nederlands ging wel. Maar al die ' nieuwe' woorden zoals de magnetron/ microwave, koppeling/ clutch, aanhangwagen/ trailer, trekhaak/ tow bar, en ga zo maar door. Ik was 18 toen ik vertrok- en had toen de taalvermogen/ woordenschat van een 18 jarige in 1971 in Nederland. In het Nederlands worden ook veel woorden aan elkaar gekoppeld. Dat is in het Engels wel anders.

Nu, terug in Nederland en als ik mensen hoor praten, vallen dingen mij op die een ander niet (meer?) hoort. Ook kan ik me soms ergeren aan de uitspraak van woorden of het weglaten van de letter 'n'.
We lope, winkele, ete, kijke en hore! Ja-ja, geen wonder dat spelling op school geen sterk vak is.

Ook de manier van spreken " ik weet van een lekker restaurant joh!" Volgens mij gaat het over het eten want ik heb nog nooit een restaurant als gerecht op mijn bord gehad. Om het maar niet over ' die gevaarlijke weg'  te hebben, ipv het rijgedrag van de weggebruikers. Er zijn diverse mensen om me heen die vinden dat ik te kritisch ben op dat gebied. Toch staan de kranten vol met berichten over de taalontwikkeling en het lage taalniveau van onze leerlingen. Hoe zou dat komen?


De reden dat ik dit onderwerp even aankaart is dat ik soms met de verschillen in termen zit. Nu even op een heel ander gebied- bv lak, beits en verf! Ik heb als voornemen om ons balkon opnieuw te verven- nee in de lak zetten, nee te beitsen!!!! Dit als voorbeeld he? Op zijn engels zou ik zeggen " I am going to re- paint the balcony - of - I am going to re-stain the balcony". Ligt aan wat ik ga gebruiken - verf of beits ( of is het lak?)

LABELS: Het komt mij ook ter oren deze uitspraak ' hij/zij IS dyslexies'  Ik zou zeggen - hij/zij HEEFT dyslexie. Want volgens mij is het een persoon - mannelijk/ vrouwelijk dan nog wel te verstaan en HEEFT het probleem dat hij/zij de letters niet kan ontcijferen om te kunnen lezen zoals velen van ons die dit probleem niet HEBBEN. Toch? Labels zijn zo snel op mensen hun voorhoofd geplakt waardoor het gezicht ( persoon) erachter verdwijnt.

De afgelopen jaren is het Nederlands ook sterk aan het ' ver-Engelsen' om een nieuw woord te creëren. Misschien komt het wel in de Van Dale ( of is het van Dalen? ;-) ). We zijn niet alleen onze gulden kwijt, we dreigen ons Nederlandse autonomie kwijt te raken vanwege bemoeienissen vanuit Brussel in de vorm van de EU ( met als bedoeling ons allen in één mal te gieten??)  en ook onze taal lijkt niet veilig of heilig!

Kinderen uitten vaak een opmerking ipv een vraag te stellen, zoals: ' ik moet plassen' ipv te zeggen ' ik moet naar /mag ik naar de wc?'  en ' mijn veter is los' ipv 'wil je mijn veter strikken?' ' Mijn jas wil niet dicht' ipv ' ik kan mijn knopen/rits niet dicht krijgen'. Ik vraag me af, hoe dat komt?

Als het om normen en waarden gaat, wordt er beweerd door ' gedragsdeskundigen'
dat volwassenen een voorbeeld functie hebben om kinderen aan te leren hoe ze in de maatschappij met de verschillende groeperingen om kunnen gaan. Dat we de verschillen accepteren en elkaar respecteren. Dat kinderen hun ouders als voorbeeld hebben om te leren ' hoe het moet'. Dus, geen papiertjes uit het autoraam gooien, niet oversteken bij rood licht, niet vloeken/telefoneren in de auto. Niet te hard rijden- ' wees een heer in het verkeer'  zal ik maar zeggen! (sorry dames dat rijmt niet)

Nu doe ik een poging om aandacht te vestigen op ons taalgebruik. Ik ben geen taalkundig expert. Er valt nogal wat te verbeteren wat betreft mijn zinsbouw en vooral de, die en het om het maar niet te hebben over de d's en dt's. Toch wil ik vragen - luister eens heel zorgvuldig naar de gesprekken om u heen, naar de vragen die worden gesteld en de informatie die u ontvangt. Hoe gaat het bij u in uw omgeving wat betreft onze taal? En, die knipoog- ach ik vond dit even een leuk onderwerp die aandacht verdient.

Vies weer - het regent water!







4 opmerkingen:

  1. Leuke blog, vermakelijk om te lezen én herkenbaar! Ik kan me echt ergeren aan de verloedering van de Nederlandse taal. Ook ik ben geen expert, maar als 'me' als bezittelijk wordt gebruikt, de -n gaat van een woord > gruwel!! Maarja... :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik had kort geleden nog een gesprek met iemand hierover. Kreeg een paar dagen later een mailtje- ' oh ik had niet in de gaten dat het ZO erg was!' Misschien als het op valt bij mensen dat er wat veranderd in positieve zin??

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Grappig om te lezen ja. Toch zegt mijn zoon liever: ik ben dyslectisch dan: ik heb dyslexie. Schijnbaar vindt hij het tweede woord moeilijker uit te spreken :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Haha, taal toestanden... we kunnen er wat van ja. Herkenbaar hoor.

    BeantwoordenVerwijderen