Veranderingen #5 Het afscheid

tJa, dat is het dan. Een leven voorbij. Na 85 jaar mag mijn tante haar ogen sluiten en het eeuwig leven aanvaarden. Van huis uit is ons gezin aan vader en moeders kant, katholiek. Velen houden andere gedachten erop na, net zoals er velen zijn die zich nog trouw katholiek noemen. En dat kan, mag en is ook een voorrecht die ieder elk heeft. Ik, net als mijn tante, zijn aan ons geloof gehecht. Wij geloven in het leven na de dood. In God en de hemel. Wij geloven in gerechtigheid en vrede. Toen mijn tante haar ogen sloot en haar hart stopte, nam een nieuwe vorm van leven aan voor haar. Bij haar God. Ik heb helemaal geen twijfel dat het zo is. Dat had tante ook niet.

Na die zondag bij haar bed gezeten te hebben ben ik een poos bij oom geweest. Daar zaten mijn twee nichten de adressenlijsten na te gaan en de tekst voor de kaart. Belangrijke taken voor diegene die achterblijven. Het maakt ook deel uit van het verwerkingsproces. Omdat ik nogal wat familie contacten hebt, was het mogelijk om ook hier wat hulp te verlenen. En terwijl de meiden bezig waren had ik tijd om met oom te praten. We kletsten er wat op los. We aten een broodje, we dronken thee. Ondanks de situatie, de reden voor het samenzijn, hadden we het op een of andere manier toch gezellig. Ik nam afscheid. Begaf me naar de 3de verdieping en bezocht mijn broer. Ik had een weg te gaan dus ben ook daar op tijd vertrokken. Weer afscheid.

De volgende reis naar Leeuwarden was voor het laatste afscheid die ik aan tante maken kon. Haar afscheid. Het was aan mij de eer om te mogen spreken bij het afscheid. Ik voelde mij zeer bevoorrecht gevraagd te worden. Door mijn ervaring met ‘verdriet op afstand’ ( woonachtig in Nieuw Zeeland en diverse familieden die kwamen te overlijden in Nederland) besloot ik maar kleintjes over mijn herinneringen en verdriet te hebben maar meer over allen die veel te ver weg woonden om zelf deze plechtigheid bij te kunnen wonen. In het bijzonder, mijn oom en broer van tante. Hij, de enige ‘kind’ uit het gezin nog in ons midden. Groot is zijn verdriet. Wat hielden die 2 van elkaar. Ook de familie uit Zweden en Duitsland wilde ik dichterbij halen. En zo geschiedde.

De mis in het kapel waar ik twee weken daarvoor had gezeten aan de zijde van tante was overvol met belangstellende. Mijn tante hield van muziek en was jaren lang koorlid geweest. Prachtig was de mis opgesteld. Daarna naar het crematorium waar, nadat de twee zussen gesproken hadden over hun moeder, was ik aan de beurt. Dag lieve skat, dag tante van mij. Afscheid. Tot later.....!

De koffie kamer volgde en toen was het tijd om ook van mijn oom, twee nichten en andere familie afscheid te nemen. Het benadrukte mij weer om alle dagen te omarmen, om alle momenten van vreugde en ook verdriet te nemen zoals ze zijn. Beleef de dag, het moment. Want alles wat voorbij komt- het is de ene en ook tevens de laatste keer.

Mijn herinneringen, mijn warm gevoel van liefde voor mijn tante leven voort in mij hart. Ik weet dat dit het belangrijkste is wat ik meedraag. Niemand kan dit van mij afpakken, veranderen of beïnvloeden. Met het schrijven van mijn verhaal leg ik vast hoe de afgelopen dagen mij zijn vergaan. Met tranen in mijn ogen voelt dit als het echte en laatste afscheid……. dag skat! Ik hou van je. In mijn hart leef je voort. Je naam zal over mijn lippen komen. Vergeten zal ik je niet.




Heb je de eerste 4 gemist, klik dan op de onderstaande links.

Verandering #1. Op bezoek bij mijn tante

Verandering #2. Ik zwaai nog 1 keer

Verandering #3. De herfst is op komst

Verandering #4. Het telefoontje

Ode aan - Johanna Zwaga

Het is 1 mei. 

Op deze dag in 1923 in Amstelveen werd mijn moeder geboren. Misschien zelfs op het uur dat ik dit schrijf. Want de exacte tijd weet ik niet meer. Het is mij wel verteld maar is niet blijven hangen- helaas. Dochter van Jan en Elizabeth Zwaga. De 'Benjamin' van de familie. Mijn moeder sloot de rij.

In die tijd waren gezinnen best wel groot. Ook in dit huishouden liepen veel kindervoetjes rond. En wat ook van alle tijden is - waren er kindjes die volwassenheid niet haalde. Mijn opa en oma hadden hun deel van verlies en verdriet wel gehad.

De verhalen die mijn moeder met mij deelde over haar jeugdjaren waren van een liefdevolle en ook drukke tijd. Toen mijn moeder 11 jaar was werd ze tante. Daar was ze trots op. Als jonge meid en zusje ging zij vaak naar haar oudste zus om te helpen met de kinderen die in korte tijd in dat huishouden werden geboren. "Ik heb destijds heel veel luiers gevouwen," zei ze daarover. Maar wel met een glimlach. Volgens mij zag ze die stapels weer voor zich liggen.

Mijn opa Zwaga hield van het water. Hij was zomers te vinden op het water. Een liefde die hij met mijn moeder deelde.

Mam heeft voor kleuterleidster gestudeerd- ze heeft het beroep niet uitgeoefend maar had wel genoten van de inhoud van de opleiding. Ik heb haar schriftje nog met vouw opdrachten erin. Prachtig. Met trots en weemoed blader ik er wel eens in. Mooi om in mijn handen te houden.

Mam kon ook verschrikkelijk goed naaien. Daar heeft ze ook de nodige centen mee verdient. Ook wij als kinderen hadden daar voordeel aan. Trots was ze toen zij, mijn zus en ik een 'zomer outfit' hadden uit het zelfde materiaal. Doet me nu denken aan 'The Sound of Music'.


Uit de keuken kwamen heerlijke Hollandse maaltijden. Wat elke kind had waren voorkeuren. Ook de 'vind ik niet lekker' momenten was mam wel rechtlijnig. Een lepel doppertjes, 3 spruitjes, paar stukjes wortel. Proeven zou je het want je wist maar nooit- misschien was het toch lekker.

Net als haar moeder kreeg mam haar 'Benjamin' op 'latere' leeftijd. Ze was toen 43 jaar en haar kinderwens ging voor de laatste keer  in vervulling. Wat was ze trots en blij. Hoewel er meer zorg bij kwam kijken dan ze had kunnen vermoeden- eind goed al goed. Ook mijn broer(tje) heeft haar gezegend met 3 kleinkinderen waar zij dol op was.

Ik kan zo wel een legioen pagina's vullen - ik krijg geen nieuwe verhaaltjes erbij. Op 1 januari 2011 is ze overleden. Maar in  mijn gedachten, in wij, haar kinderen en in haar kleinkinderen leeft zij voort.

Vandaag de geboorte dag van mijn moeder- ze is voorop in mijn gedachten vandaag. Meer dan ooit.

In 2013 schreef ik een stukje in het engels - In memory of my mum - zodat ook mijn kinderen en kleinkinderen weer konden lezen over wie mijn moeder was voor mij als haar dochter.  Dagelijks komt ze in mijn gedachten voor- en vooral op deze speciale dagen zijn de dagelijks herinneringen die mij bezig houden. En het zou best wel zo zijn dat ik in 2017 WEER over mijn moeder wat schrijf. Dan voelt ze toch dichter bij.

Daad bij woord!

Nou, daar is het dan. 

Mijn nieuwe Blog. 

Omaverweg!

Ik moet nog het een en ander 'pimpen' aan de pagina maar het gaat tenslotte over de berichten die erop komen te staan.

Er komen allerlei herinneringen naar boven.

En ook een verhaal - die een 17 jarig meisje ooit schreef naar de krant en waar ze een reis naar Nederland mee won.

Over twee 'thuislanden' hebben.

Om niet te weten in welke ze het meeste thuis hoort.

Verwarrend allemaal.

Het is nu aan mij om mijn verhalen niet door elkaar te halen....!

Goed nadenken over wat hier thuis hoort,

en wat ik op mijn oma-ver-weg pagina zal plaatsen.

Een leuke uitdaging.

Juni- het abrupte afscheid.

Juni.

Als kind vond ik het een leuke maand. Mijn vader was op 7 juni jarig, dus feest en iets meer dan een week later mijn broer Peter- de 16de. Vaderdag ( toen we nog in Nederland woonde) en de zon ging steeds vaker schijnen.

De geboortedagen veranderen niet- de herinneringen ook niet. Wel komen er datums bij - en eentje die mij elk jaar weer zwaar valt om mee om te gaan.

11-6-2010

Ik herinner me de start van die dag - als de dag van gisteren.

Dat telefoontje om 4:45 vroeg in de ochtend

Die STEM

Het NIEUWS

De SCHOK

De TRANEN

Het GEVOEL

De VERBIJSTERING

De ONMACHT

Het VERDRIET

Het zit er weer aan te komen- de klok tikt. De uren glippen voorbij.

Nog even- dan begint die dag weer in Australië. Wij wachten iets langer....gek eigenlijk!

Ik ben bij ze in gedachten.

MITCHELL is bij ons in onze herinneringen en in onze harten waarin hij voor altijd zal blijven.

Het is niet zo dat ik alleen aan MITCHELL denk als het 11-6-2010 is.

Hij is niet ver weg uit mijn gedachten..... ik kan hem zomaar 'erbij' halen.

Nog even- dan komen de gedachten, de herinneringen van het moment dat de politie aanbelde weer bij mijn schoondochter, zoon en de twee jongens binnen. Ik weet dat ze deze dag met bergen verdriet tegemoet zien komen. Het houdt niet op!

Dan beleven zij WEER die dag- de afschuw, de ellende, het verscheurende verdriet.

Mijn hart bloed nu al.

Van 1966 - tot 2014

De Flavia ( Italiaans schip)
Ons 'thuis' voor 6 weken

Het was eind schooljaar 1966.

Wij woonden toen nog in Nieuw Zeeland. Nog maar net - want eind december zijn wij, mijn ouders, zus, jongere broer en baby broertje terug gegaan naar Nederland. Mijn baby broertje moest geopereerd worden. Hij had Spina Bifida EN open rugje. Maar wel een dun vliesje erover. Dat ( vliesje) op zich was al heel bijzonder. Medici in Nieuw Zeeland waren het met elkaar niet echt over eens wat de juiste behandeling moest worden. Mijn ouders miste hun vertrouwde taal- steun van familie en vrienden en de vertrouwde en herkenbare ( toen nog wel) medische ondersteuning en voorzieningen die Nederland zijn bewoners bood.

De beslissing om terug te keren heeft zijn voordelen en ook zijn nadelen gebracht. 

Overwegend moet gezegd worden - een geslaagde missie. Broertje is nu vader van 3 kinderen.

Mijn jongere broer en ik waren leerling op de katholieke basisschool St Theresa's. Hij twee jaar jonger en in een lagere groep. Mijn eerste leerkracht daar was Zuster Lucia. Wat een SCHAT van een vrouw
( non). Ik heb haar JAREN later een keer weer gezien op een reünie. Prachtig mens.

Het waren 3 leuke jaren - duurde wel even voordat ik maar ook mijn mede leerlingen aan elkaar gewend waren. Plagerijen waren toen niet gezien als pesten. Het is erg moeilijk om als buitenstaander je plekje te veroveren als je van natuur jezelf niet echt 'promoot', en dat deed ik niet. Ik was wat schuw en stilletjes. Door de jaren heen heb ik geleerd dat ik dat anders moet doen - een overlevingstactiek aanleren. Toch ben ik liever in de keuken dan in de feestzaal - altijd al zo geweest.

Ons heen en weer gedoe tussen Nederland en Nieuw Zeeland heeft ervoor gezorgd dat ik scholen in beide landen heb meegemaakt - vriendschappen ook. Ik heb vriendschappen uit mijn basisschool jaren in Nieuw Zeeland en uit mijn Nederlandse jaren jeugdvrienden in mijn 'vriendenboekje' staan. Op latere leeftijd weer een nieuwe vriendengroep opgebouwd na mijn terugkeer naar Nieuw Zeeland. Daar heb ik nog steeds veel en goed contact mee. En eerlijk is eerlijk, met Facebook, Skype en dergelijke mogelijkheden is het contact houden wel makkelijker gemaakt.

1966 - St Theresa's in Three Kings,
Auckland, New Zealand

In mijn vriendenlijst staan namen van een paar vriendinnen van mijn schooltijd op St Theresa's school. En als het eventjes goed uitpakt ga ik een klasgenootje uit die tijd in oktober voor het eerst sinds 1966 weerzien! In het ECHT - LEVENDE LIJVE! Hier, in Nederland. Oh wat is dat GAAF. Gaaf is niet meer hip - maar zegt wel hoe ik er over denk!

Een paar dagen geleden hebben we dit besproken. En wat dat allemaal met je DOET! Ik was weer eventje 12 jaar oud. Met paardenstaart en school uniform aan. Een bruin tuniek met licht gele bloes.

NU maar duimen dat haar zakelijke reis allemaal doorgaat zoals besproken, want dit wil ik voor geen GOUD missen.

Het is 5 mei

5 mei 2014

Mijn zus is jarig. 

Mijn enige zus. 

Vandaag, op bevrijdingsdag! 

Haar geboorte datum 5-5-'50! 

Mooie cijfers om te onthouden.

Herinneringen ophalen.

En haar missen.

Nee, ze is niet overleden- maar we spreken elkaar niet meer. 

Dat doet pijn.

Ik kan nog wel genieten van mijn gedachten van de momenten toen we nog wel vriendinnen waren en dat vier ik vandaag!

Vandaag 5 mei - de vlag hangt al sinds 7:00 buiten. Net als gisteren alleen vandaag wappert het in vreugde. Toepasselijk gisteren was er weinig tot geen wind- en hing de vlag stilletjes en slap.

Vandaag- in de lichte bries wappert het vrolijk heen en weer.

Het doet me denken aan mijn vader, opa's en oma's, ooms en anderen die veel hebben opgeofferd zodat we deze dag als Bevrijdingsdag mogen herdenken. Het stemt me weemoedig. Blij omdat we de geschiedenis niet laten voor wat het was - maar ook treurig dat er nog zoveel verdriet en doden vallen elders op deze wereld.

Vandaag een mengelmoes van emoties- de zon schijnt, de wereld lacht mij toe- ik ben dankbaar voor alles wat mij  gegund is in het leven. Waar ik voor sta en voor wie ik ben.

Door de invloed van mijn zus, van mijn familie die zich dapper hebben ingezet voor mijn vrijheid.

Vandaag is het 5 mei 2014 en ik vier deze dag!

Uit de oude doos

De vorige BLOG ging over bezittingen, over 'hebbes dingen'  over of wij ons geld wel of niet uitgeven aan de nodige dingen. Aan het eind had ik geschreven dat ik mijn kasten ging opruimen.

Soms kom je iets tegen waar je een glimlach op je gelaat van krijgt en een warm gevoel op je hart.

Vandaag had ik zo'n moment! Een gedicht geschreven door mijn oma in 1960 aan de vriendin van mijn moeder. Oma was ZO blij met de geboorte van dit zo gewenst kind dat ze het liet blijken door deze woorden zo zorgvuldig gekozen en recht uit het hart op papier te zetten. Ik kreeg deze kaart, met het bibber handschrift van mijn oma, om te bewaren- te koesteren, van die vriendin van mijn moeder, die nu inmiddels ruim in haar 80-er jaren zit.

De tijd van het wachten is voorbij,

't Leven roept nu, mooi en blij.

Een grote schat is U door God gegeven

Waarvoor u zamen nu moogt leven:

En al Uw liefde en zorgt zult geven.

De gelukzon is gaan schijnen

En deed alle zorg verdwijnen

Moge 't geluk nu groeien iedere dag

Door een blije kinderlach.

Oma

Ik zou het aan beide kanten willen inlijsten- en dan nog is het kiezen of delen - welke kant naar voren!

Bezittingen en herinneringen.

De afgelopen weken zijn wij, mijn man, zwager en ik bezig met ruimen. Dat wil zeggen, alles wat er in pa zijn huis bevond op het moment van zijn overlijden hebben wij inmiddels in handen gehad. Naar gekeken, besproken, om gelachen - of niet, heeft herinneringen naar boven gehaald - of niet. En dan?

Op onze salontafel thuis op een rond blad liggen 2 paar baby-schoentjes met 2 geboortekaartjes, twee trouwringen op een verlovingsaankondiging en een trouw-echtpaar beeldje. Schatten 'uit de oude doos'. Er staan fotoalbums en twee dozen losse foto's in een hoek. Ik heb een klein gietijzeren koeken-pannetje toe-geëigend. Niet alleen omdat pa daar jaar in- jaar uit in gebakken had, maar ook omdat het zo'n handig maatje is. Echt veel spullen zullen wij niet zelf meer gebruiken. We hebben 'alles' al.

Vandaag was het zover. Ik voelde echt een leegte in me opwellen. Alle 'kleingoed' zoals bestek, pannen, servies en glas, linnen en beddengoed zelfs de magnetron en een drietal paraplu's  zijn op weg naar nieuwe gebruikers hiervan.

Een huis wordt pas echt een 'thuis', in ieder geval zo ervaar ik dat, als de keuken ingericht is om de bewoners te voorzien van hun dagelijks eet behoeften. Een kopje thee, koffie, boterham, gebakken of gekookt eitje, stamppot, sneetje koek. Over het algemeen komt dat 'uit de keuken'. Ik heb afgelopen dinsdag onze laatste maal gekookt 'thuis'. Gezellig met 'n drietjes om de tafel. Wijntje erbij- heerlijke geur door het hele huis. We hebben dit heel bewust meegemaakt en van genoten. Wel wetend dat dit de laatste keer zou zijn, in het ouderlijk huis.

Vanaf vandaag is het een huis die wij verder leeg moeten halen. De nieuwe bewoners zijn al bekend.  Over 2 maanden zal 'het huis' weer een thuis worden. Voor een jong gezin met twee kinderen, net als 52 jaar geleden. Het leven gaat door.

Levensloop- verhalen doorvertellen

Ik ben bezig met foto's uit ' de oude doos'. Foto's van mensen, familieleden en vrienden uit mijn verleden. Wat brengt dat toch veel emoties met zich mee. Veel herinneringen borrelen naar boven. Met een zoete smaak en ook sommigen met een wrang gevoel. Beetje van alles. Maar ja. Zo gaat het in een mensen leven toch? Niet alles loopt als gesmeerd - hoe zuiver mijn voornemens ook maar zijn. Toch loopt alles niet zoals ik het had gedacht.

Toen ik klein was - liep ik regelmatig bij een buurvrouw binnen. Ik mocht dan helpen met de afwas- of was binnen halen. Dan vroeg ze - ' wil je niet liever buiten spelen?". Ik hielp haar graag - leuke babbeltjes maken.

Bij tante Riek op bezoek - gezellig- mee naar de winkel, helpen thee en koffie inschenken. Leuk vond ik dat. Toen ik eenmaal mocht koken en bakken, was ik regelmatig in de keuken. Dus het was geen grote omslag om een huishouden te runnen. Ik was er ' vroeg'   klaar voor. Op mijn 19de was ik al moeder.

Nu, 59 jaar oud, ben ik meerdere malen oma. Op afstand wel te verstaan. Mijn kinderen en kleinkinderen wonen " down under". Ik heb geen kinder- logeerkamer zoals een aantal van mijn vrienden. Ik ben geen oppas oma - behalve dan als ik op bezoek ga.

Nu dat ik bezig ben met de foto's, uit ' de oude doos'  denk ik " hoe zullen mijn kinderen en kleinkinderen terugkijken op hun oma" ? Op hun ' vroeger'. Ik zie mijn ooms en tantes voorbij schuiven ( op de scanner dan) en het is opmerkelijk hoe anders mijn leven was - zo anders is het leven voor mijn (klein)kinderen nu.

Het zal nog wel even duren voordat ik klaar ben met scannen. Dan ga ik een boek maken - met herinneringen en verhalen - mijn verhalen. Dan hebben al die foto's nog nut gehad - dan is het de moeite waard geweest om ze te bewaren. Ik wil mijn verhaal wel graag aan mijn (klein)kinderen kwijt. Daar ga ik me voor inzetten- ik ben de bovenste laag.

Al sinds mensenheugenis worden verhalen geschreven - over hoe het ' toen'  was. Vanochtend las ik ook uit een boek - van heeeel lang geleden. Wat was het toen ' anders' maar toch ook weer niet. Ik ben blij dat men die verhalen ook op heeft geschreven en dat het als een gebundeld boek voor mij beschikbaar is. Dat men het toen ook belangrijk vond om verhalen door te vertellen - zodat ik een klein kijkje in de tijd van toen kan nemen. Hopelijk leer ik er nog wat van. Misschien is er wel een boodschap in mijn boek waar mijn (klein)kinderen wat van kunnen opsteken. Wie zal het zeggen!